بچهدار شدن یعنی پذیرفتن بار مسئولیت یک فرشته کوچولو که روز به روز، وزن زیاد میکند، قد میکشد، از دنیای پیرامونش نکتهها میآموزد و امیدوار و گاه غصهدار میشود. از جنبه معنوی و روحی وظیفه سنگین پدر و مادر شدن که فاکتور بگیریم، میرسیم به وظیفه نگهداری فیزیکی و توجه به جسم این فرشتههای کوچولو. چشم هم که دریچه جان و جهان است و به مراقبت و توجه کامل نیاز دارد. راه دور نمیرویم و در بیمارستان نور با دکتر "سپیده توکلیزاده" متخصص چشم کودکان گپی مختصر میزنیم.
6 ماه و 3 سالگی را از یاد نبرید
وی معاینه چشم بدو تولد کودکان را بیشتر برای بررسی بیماریهای آب مروارید یا آب سیاه مادرزادی و اختلالات مادرزادی شبکیه مؤثر میداند و درباره معاینات روتین چشم کودکان میگوید: «معاینات روتین چشم کودکانی که در زمان طبیعی متولد میشوند، باید در 6 ماهگی انجام شود و پس از آن برای بررسی انحراف، تنبلی چشم و عیوب انکساری در 3 سالگی باید مورد معاینه قرار گیرند. در این سن قدرت بینایی کودک به حدی تکامل پیدا میکند که اظهارنظر درباره وجود یا نبود انحراف، با اطمینان بیشتری همراه است.»
سومین دوره ضروری برای معاینه، سن قبل از ورود به دبستان است که خوشبختانه با اجرای طرح سنجش بینایی، در کل کشور غربالگری انجام میشود.
این چشمپزشک میافزاید: «علائم درباره عیوب انکساری کودکان با بزرگسالان یکسان نیست. به عبارت سادهتر در علم چشمپزشکی به کودک به عنوان یک بالغ کوچک شده نگریسته نمیشود. وجود عیب انکساری در بچهها تا حدی، در سیر تکاملی چشم طبیعی است و تا 7 سالگی با رشد کودک، بخش قابل توجهی از آنها، اصلاح خواهد شد بنابراین عینک، جز در موارد خاص و طبق قوانین علمی تعیین شده تجویز نمیشود.»
کدام بچهها باید 3 ماه یکبار معاینه شوند؟
البته طبق گفته این متخصص از آنجا که همکاری کودکان با چشمپزشک با افزایش سن، بیشتر و بهتر میشود، معاینه در سنین پایین، بیثبات و کمتر قابل اطمینان است. اما در صورت وجود شواهد عیوب انکساری، بیشتر اوقات باید کودک را 3 ماه یکبار تحتنظر گرفت و معاینه را تکرار کرد تا از وجود عیب انکساری، عدد و مقدار آنها مطمئن شد. در این معاینات 3 ماهه که تا 7 سالگی انجام میشود ممکن است قوه بینایی سیر طبیعی خود را طی و عیوب انکساری کاهش پیدا کند و کودک به عینک نیاز نداشته باشد. در این دوره سنی فقط تحتنظر گرفتن کودک به دلیل جلوگیری از تنبلی چشم و سیر طبیعی تکامل قوه باصره حائز اهمیت است.
دکتر توکلیزاده با یادآوری طرح سنجش بینایی کودکان پیش از ورود به مقطع دبستان میافزاید: «در این طرح کودکان مشکوک به تنبلی و عیوب انکساری چشم به مراکز تخصصی چشمپزشکی ارجاع میشوند تا تحت معاینه کامل قرار گیرند. در صورت وجود عیوب انکساری با شمارههای بالا و انحراف در چشم در این مقطع سنی، بلافاصله عینک تجویز و برحسب وجود یا نبود تنبلی چشم توأم با عیوب انکساری درمان خاص آغاز میشود.»
نکته:
اگر والدین دارای عیوب انکساری بالا هستند، کودک حتماً باید از بدو تولد مورد معاینه و پایش بینایی قرار گیرد تا خدای ناکرده مشکلی برای چشمهای ظریف و زیبایش پیش نیاید.