دکتر صابر ملایی
هر سال با شروع فصل بهار خیلی‌ها ناخوش احوال و حسابی کلافه می‌شوند؛ مدام عطسه می‌کنند؛ آبریزش بینی دارند و چشم‌های‌شان قرمز و ملتهب می‌شود. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با این پدیده یعنی حساسیت فصلی روبه‌رو هستند. برای دانستن درباره تاثیر آلرژی بر سیستم بینایی و راه‌های پیشگیری، مراقبت و درمان آن، این مطلب را بخوانید.
آلرژی‌های چشمی به دو نوع سالانه و بهاره تقسیم می‌شوند. در نوع اول فرد تقریباً در طول سال با اثرات ناشی از حساسیت روبه رو است و در نوع دوم این عارضه از نیمه دوم اسفند که هوا به تدریج گرم می‌شود شروع شده و تا اوایل تابستان ادامه پیدا می‌کند.
آلرژی‌های بهاره علائم شدیدتری همچون خارش و قرمزی گاه شدید چشم دارند و در بعضی موارد روی سیستم بینایی هم تأثیر می‌گذارد و باعث کاهش کیفیت دید و تغییر ظاهری چشم می‌شود.
چشم ما به کمک ماده اشکی شست‌وشو می‌شود و به‌طور طبیعی هرگونه جسم خارجی سبک مانند گرده گل‌ها یا مواد شیمیایی را از روی سطح چشم پاک کرده و به خارج از محیط چشم هدایت می‌کند. در مناطقی از کشور مثل تهران یا شهرهای غربی که میزان آلودگی و ریزگردهای معلق در هوا زیاد است کیفیت اشک پایین آمده و در نتیجه مواد حساسیت‌زا که بیشتر گرده گیاهان، گل‌ها و مواد شیمیایی موجود در هوا است از روی سطح چشم خارج نمی‌شود؛ در این حالت فرد مبتلا به آلرژی، با واکنش‌های بیشتری مواجه می‌شود.
مواد آلرژیزا ابتدا روی پلک‌ها اثر می‌گذارد و البته تا قرنیه هم پیش می‌روند. این شرایط باعث خارش و تورم پلک‌ها می‌شود. در ناحیه ملتهمه پرخونی، قرمزی و خارش شدید ایجاد می‌کند که می‌تواند منجر به نازکی آن شود. سپس به محیط قرنیه وارد شده و به دیگر قسمت‌ها سرایت می‌کند. در این حالت اثر مضاعفی روی قرنیه ایجاد می‌شود و آن خارش فیزیکی است. آمار نشان می‌دهد تعدادی از موارد قوز قرنیه در بیمارانی شایع بوده که قبلاً سابقه آلرژی بهاره داشته‌اند و مدام چشم خود را مالش می‌دادند.
اولین روش درمانی این است که عوامل آلرژیزا کنترل شده و از تماس فرد با آنها جلوگیری شود. برای این منظور می‌توان از وسایل محافظت کننده نظیر عینک استفاده کرد. اگر کیفیت اشک‌تان هم خوب نیست می‌توانید از اشک مصنوعی (البته با تجویز چشم پزشک) استفاده کنید و چنان‌چه نتوانستید جلوی اثرات آلرژی را بگیرید باید به وسیله دارو از ترشح هیستامین بر روی چشم جلوگیری کنید. اقراد مبتلا لازم است قبل از فصل آلرژی به چشم پزشک مراجعه کنند تا داروی مناسب برای‌شان تجویز شود و چشم‌شان در زمان وقوع حملات آلرژیک واکنش مناسبی اعمال کند.
در موارد شدیدتر، آنتی‌هیستامین و در موارد بسیار شدید به مقدار اندک داروهای کورتونی تجویز می‌شود. متأسفانه این روزها مشاهده می‌کنیم که بیشتر مردم به جای استفاده از روش‌های دیگر به سراغ کورتون می‌روند. انجام این کار بدون نظر چشم پزشک، عوارض زیادی از جمله وابستگی به دارو و اثرات مخرب دیگری نظیر بروز آب مروارید زودرس و افزایش فشار چشم دارد.
هم‌چنین استفاده بی‌رویه از داروی نفازولین هم مشکل زا است و باعث پرخونی واکنشی خواهد شد. باید بدانید که برای درمان حساسیت بهاره در هر مرحله نیاز به تجویز داروهای خاصی است که باید زیر نظر متخصص تجویز شود.
