هر کسی برای تعطیلات سال نو برنامه‌هایی دارد؛ از سفر و دید و بازدید تا تماشای فیلم‌های ندیده و البته گاهی هم مطالعه؛ مخصوصاً که ویژه‌نامه‌های نوروزی جراید هم این روزها روی کیوسک آمده و می‌شود ساعات یا حداقل دقایقی را به خواندن آنها یا کتاب‌های مورد علاقه پرداخت. شاید شما هم بدانید که در مورد میزان سرانه مطالعه در کشورمان ارقام متفاوتی ارائه می‌شود، اما هر کدام را بپذیریم، باز هم متوجه می‌شویم که این میزان خواندن، برای کشوری با سابقه فرهنگی ایران کم است. در این میان خیلی‌ها هم در ذهن‌شان دلیلی برای نخواندن دارند و آن اینکه هنگام مطالعه، خستگی چشم به سراغ‌شان می‌آید؛ به همین دلیل هم خیلی زود خواندن را کنار می‌گذارند. شاید در نگاه اول این موضوع بسیار عادی باشد اما وقتی دقیق‌تر به آن نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم ماجرا پیچیده‌تر از یک اتفاق ساده است. با توجه به اینکه ترم جدید درسی دانشجویان هم از چند روز دیگر شروع می‌شود، سراغ «دکتر سهیل علی‌اکبری» متخصص چشم رفتیم تا به علل خستگی چشم حین مطالعه و راه‌های پیشگیری از آن پی ببریم. اگر مایلید در این زمینه اطلاعاتی داشته باشد، این مطلب را بخوانید.
آیا زمان مطالعه ارتباط مستقیمی با عملکرد چشم ما دارد؟
هنوز ارتباط مستقیمی در این مورد ثابت نشده است اما به واقع یک محدوده از تأثیرگذاری وجود دارد و بهتر است در سنینی که شماره چشم ثابت نشده، یک سری اصول مراقبتی رعایت شود.
لطفاً به چند نمونه از آنها اشاره کنید.
درست نشستن و رعایت فاصله متعارف با کتاب و رایانه شرط اول است. دوم اینکه باید تا حد امکان نور محیط به شکل طبیعی تأمین و تنظیم شود. در صورت استفاده از چراغ مطالعه مدل‌هایی که با لامپ رشته‌ای کار می‌کنند اولویت دارند. به جز در موارد خاص نباید از نور مستقیم استفاده کرد زیرا باعث خستگی چشم می‌شود. مهم این است که هنگام مطالعه، بخش مورد نظر روی صفحه روشن باشد. البته برای کار با رایانه توصیه می‌شود نور محل کار تا حد امکان کاهش یابد. نکته بعد هم محدود کردن مدت زمان کار با رایانه یا مطالعه کردن است. سعی کنید بعد از هر 20 دقیقه کار، حدود 1 دقیقه به دور نگاه کنید یا استراحت نمایید.
تقارب و تطابق چشم‌ها در حین مطالعه نیز دارای اهمیت بسیار است؛ اگر چشم ما در این زمینه مشکلی داشته باشد، هنگام مطالعه دچار سردرد و مشکلات دیگر می‌شویم؛ پس اگر موقع خواندن این مشکلات را داشتید، حتماً به چشم مراجعه کنید. برای اصلاح هر کدام از این موارد نرمش‌هایی وجود دارد که به رفع خستگی چشم هم کمک می‌کند.
جایی می‌خواندم که تغذیه هم در کاهش یا افزایش خستگی چشم بی‌تأثیر نیست. شما این موضوع را تایید می‌کنید؟
به‌طور حتم گرسنگی تأثیر خود را دارد زیرا قند خون پایین آمده و روی عملکرد عضلات تأثیر می‌گذارد. خوردن صبحانه و رعایت وعده‌های منظم غذایی به همراه میان وعده‌ها از بروز این پدیده پیشگیری می‌کند.
به نظر شما چه زمانی از شبانه‌روز برای مطالعه کردن بهتر است؟
بهتر است مطالعه در روز انجام شود نه طی ساعت‌های استراحت. برای کسانی که در محیط‌های شلوغ زندگی می‌کنند شاید شب‌ها فرصت بهتری باشد اما از نظر ما روز مناسب‌تر است زیرا هورمون‌ها بهتر عمل می‌کنند و در نتیجه درک مغز بالاتر است.
افراد دچار آستیگماتیسم چگونه باید مطالعه کنند؟
برای افراد دچار ضعف بینایی، استفاده از عینک ضروری است؛ در ضمن آنها بیشتر از دیگران باید از چشم های‌شان مراقبت کنند.
