در بین انواع التهاب‌های چشمی، التهاب بافت میانی چشم که به «یووئیت» مشهور است اهمیت بیشتری دارد و در صورت بی‌توجهی می‌تواند فشار داخل چشم را بالا برده و فرد را به بیماری‌هایی نظیر آب سیاه، آب مروارید و رشد عروق غیر طبیعی مبتلا کند. «دکتر علیرضا هدایت‌فر» فوق تخصص یووئیت و التهاب چشم این بیماری را بیشتر معرفی می‌کند.
آقای دکتر، یووئیت برای خیلی‌ها بیماری ناشناخته‌ای‌است؛ لطفاً درباره آن به اختصار توضیح دهید.
این بیماری همان التهاب بافت میانی چشم است. چشم ما از سه لایه شامل «لایه خارجی»، «لایه میانی یا عنبیه» و «لایه داخلی یا شبکیه» تشکیل شده است. این بیماری در محدوده عنبیه، اجسام مژگانی و مشیمیه که لایه میانی پرعروق و تغذیه کننده چشم است بروز می‌کند. در صورت بی‌توجهی به چنین التهابی، فرد دچار اختلال بینایی شده و در بلند مدت حتی ممکن است برای همیشه بینایی خود را از دست بدهد.
چگونه می‌توان متوجه ابتلا به این بیماری شد؟
علایم این بیماری بسته به نوع درگیری در قسمت اتاق قدامی یا اتاق خلفی، حالت‌های متفاوتی دارد. اگر در قسمت اتاق قدامی باشد با نشانه‌هایی مانند قرمزی چشم، ترس از نور، تاری دید و گاهی اوقات اشک ریزش همراه است. در اتاق خلفی، قرمزی چشم و درد کمتر است اما کاهش دید، مشخص‌تر احساس می‌شود. ذکر این نکته هم لازم است که این بیماری دو علت عفونی و غیرعفونی دارد. همچنین ممکن است به سبب وجود بیماری‌های داخلی ایجاد شود، یا منحصر به مشکل چشم باشد. به همین علت بیمار قبل از شروع درمان باید از نظر بیماری‌های ثانوی مثل رماتیسم و عفونت‌های داخلی مورد معاینه قرار بگیرد. البته صرفاً با مشاهده علایم نیز نمی‌توان بیماری را به درستی تشخیص داد. برای تشخیص درست به آزمایش‌های پاراکلینیکی، تصویربرداری‌های دقیق و آزمایش خون نیازمند هستیم، اما در هر صورت کار تشخیص نهایی برعهده چشم پزشک است
چه عواملی موجب بروز یووئیت در چشم می‌شود؟
همان‌طور که در پاسخ سؤال پیشین اشاره شد، یووئیت علل عفونی و غیرعفونی دارد. علل غیر عفونی می‌تواند زمینه ژنتیکی یا قومیتی هم داشته باشد.
جایی می‌خواندم که آلودگی هوا این بیماری را تشدید می کند؛ آیا این نظریه صحت دارد؟
برخی دنبال علل قطعی بیماری هستند و تصور می‌کنند آلودگی هوا، مسافرت یا خوردن غذایی خاص منجر به ابتلا یا تشدید این بیماری می‌شود؛ در صورتی که موارد گفته شده دلیل اصلی نیست و در همه بیماران به صورت مشترک دیده نمی‌شود. از این رو نمی‌توان یک علت را به تمام افراد تعمیم داد. در ابتدا خود فرد باید عوامل تشدید کننده را بشناسد و از مواجهه با آنها جلوگیری کند. با این حال مشخص شده استرس در شدت یافتن این بیماری مؤثر است.
یووئیت چگونه درمان می‌شود؟
درمان بیماری معمولاً یک ترتیب پلکانی دارد و از ساده‌ترین درمان‌ها با قطره‌های چشمی آغاز شده و به مراحل سنگین‌تر نظیر مصرف قرص‌های استروئیدی و داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی بدن می‌رسد. در بعضی موارد هم نیاز داریم از تزریقات دور چشمی یا داخل چشمی استفاده کنیم و گاهی ناچار می‌شویم برای کنترل و توقف بیماری به عمل جراحی متوسل شویم. لازم به ذکر است که یووئیت یک بیماری نیست بلکه طیف وسیعی از بیماری‌ها را شامل می‌شود. این بیماری مثل تب است که زمینه‌های مختلفی دارد. خیلی وقت ها خود چشم به عنوان بافتی آنتی‌ژنی عمل می‌کند و سیستم دفاعی بر ضد این بافت واکنش نشان می‌دهد و علائم ظاهر می‌شود.
مراحل درمانی تا چه اندازه زمان‌بر است؟
برای این سوال نمی‌توان پاسخ مشخصی داشت. در بعضی موارد لازم است از مشاوره همکاران در رشته‌های دیگر مثل پوست، اعصاب و روان یا روماتولوژی کمک بگیریم برای اینکه به تشخیص درست برسیم. چون یووئیت یک بیماری مولتی سیستم است و هم‌زمان چند ارگان را درگیر می‌کند. مراحل درمان در بعضی موارد کوتاه و در برخی موارد طولانی و مزمن است و برای یک دوره مشخص باید ادامه پیدا کند. گاهی هم برای درمان فقط باید بیماری را کنترل کرد تا خودبه‌خود خاموش شود.
آیا پراکندگی بیماری محدود به جغرافیای خاصی است یا در همه نقاط جهان دیده می‌شود؟
این بیماری در نقاط مختلف جهان دیده می‌شود و البته علت‌های گوناگونی دارد. به عنوان مثال در منطقه اسکاندیناوی بیمارانی با مشخصات خاص را می‌بینیم که در سایر کشورها دیده نمی‌شوند. از این رو محدوده جغرافیایی بیماری متفاوت است. در کشور ما بیماری بهجت شایع است و باید جدی گرفته شود زیرا در صورت تشدید آن، درمان طولانی و پرهزینه‌ای دارد.
